Μαθήματα θατσερισμού (1)

Το µυστικό της επιτυχίας της Θάτσερ υπήρξε απελπιστικώς απλό. […] η έκρηξη παραγωγικότητος, που θεµελιώνει το «θατσερικό θαύµα» δεν οφείλεται ούτε σε απόλυτη αύξηση των επενδύσεων (που δεν ήταν ιδιαίτερα µεγάλη) ούτε σε αύξηση δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη (οι οποίες µειώθηκαν ως ποσοστό του ΑΕΠ), αλλά σε µέτρα καθαρώς οικονοµικής πολιτικής, χωρίς κανένα οικονοµικό κόστος, όπως υπήρξε η κατάργηση γραφειοκρατικών αντικινήτρων, η φορολογική µεταρρύθµιση επί το απλούστερον, η απελευθέρωση της αγοράς χρήµατος και η κατάργηση όλων σχεδόν των ρυθµιστικών παρεµβάσεων στην οικονοµία.

Ο θατσερισµός δεν απαιτεί δαπάνη κρατικού χρήµατος. Μόνον κότσια Η επιτυχία του θατσερισµού εκδηλώθηκε στο µικροοικονοµικό επίπεδο και στηρίχθηκε στην αποκατάσταση του διευθυντικού δικαιώµατος, στην αξιοποίηση του αργούντος δυναµικού και κυρίως στην τιθάσσευση των συνδικάτων, µε αποτέλεσµα να εκτιναχθεί σε πρωτοφανή ύψη η παραγωγικότητα σε εκείνες ακριβώς τις επιχειρήσεις όπου η λαβή των συνδικάτων ήταν ασφυκτική και επέβαλε την απασχόληση στρατιών, ενίοτε λίαν ακριβοπληρωµένων, παρασίτων […]

Οι αξίες της Θάτσερ, µείγµα ατοµικισµού, επιχειρηµατικότητας, αυτεπάρκειας, σωφροσύνης και παραδοσιακής ηθικής, δεν υιοθετήθηκαν ποτέ καθ’ εαυτές από την πλειοψηφία των Βρετανών, απλώς η επιτυχία τους στην πράξη εξασφάλισε τον εκλογικό θρίαµβο των Συντηρητικών, µε αρχηγό την Θάτσερ σε τρεις διαδοχικές εκλογικές αναµετρήσεις. […]

Μάρκου Δραγούμη, Πορεία προς τον φιλελευθερισμό

(ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΥΡΩΕΚΔΟΤΙΚΉ, 1992, σελ. 241)

*

Η ταινία «Η Σιδηρά Κυρία»  (The Iron Lady) παρουσιάζει τη Θάτσερ στο λυκόφως της ζωής της να αναπολεί την πολιτική της σταδιοδρομία και να θυμάται τα γεγονότα που τη στιγμάτισαν και τη διαμόρφωσαν. Τα αποσπάσματα που ακολουθούν αναδεικνύουν τις θέσεις της για:

Την μείωση της ανεργίας με έμφαση στην ανάπτυξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων:

«Είστε η ραχοκοκαλιά του έθνους μας! … Πιστεύω με πάθος ότι η ανάπτυξη των μικρών επιχειρήσεων σε μεγαλύτερες … είναι ζωτικής σημασίας για το μέλλον της Βρετανίας … Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας, πραγματικές δουλειές, σταθερές δουλειές».

 Τον συνδικαλισμό και την σύγκρουσή της με τους ανθρακωρύχους:

«Το Συνδικαλιστικό Κίνημα, ιδρύθηκε για την προστασία των εργαζομένων. Τώρα τους καταδιώκει. Τους σταματά από τις δουλειές. Σκοτώνει τις δουλειές, και γονατίζει τη χώρα. … Λέω αρκετά! Ήρθε η ώρα να σηκωθούμε. Ήρθε η ώρα να πάμε για δουλειά. Ήρθε η ώρα να επαναφέρουμε το κύρος στη Μεγάλη Βρετανία!»

«Πρέπει να διακοπεί η λειτουργία των αντιοικονομικών ανθρακωρυχείων … επιδιώκουμε μόνο μια αποτελεσματική βιομηχανία. … Ποτέ δεν θα διστάσουμε, ούτε για ένα δευτερόλεπτο, στην αποφασιστικότητα μας να δούμε … αυτή τη χώρα να ευημερεί για μια ακόμη φορά». 

Τον πόλεμο των Φώκλαντ:

Υπ. Εξωτερικών ΗΠΑ: Ώστε προτείνεται να πάτε σε πόλεμο, σ’ εκείνα τα νησιά. Είναι χιλιάδες μίλια μακριά, μια χούφτα πολιτών, … πολιτικά και οικονομικά ασήμαντοι, αν μου επιτρέπετε.

Θάτσερ: Ακριβώς όπως η Χαβάη, φαντάζομαι.

Υπ. Εξωτερικών ΗΠΑ: Συγνώμη;

Θάτσερ: Το 1941, όταν η Ιαπωνία επιτέθηκε στο Περλ Χάρμπορ … μήπως η Αμερική πήγε με κατεβασμένα τα φτερά … να ζητήσει απ’ τον Τούτζο ειρηνική διαπραγμάτευση των όρων; Γύρισε την πλάτη στους πολίτες της εκεί … επειδή τα νησιά ήταν χιλιάδες μίλια, από την ηπειρωτική χώρα των ΗΠΑ;

Όχι, όχι, όχι! Θα σταθούμε στις αρχές μας, ή δεν θα σταθούμε καθόλου.